Scholengroep Wijzer Bunschoten-Spakenburg: 1 opdrachtgever, 1 architect, 4 unieke schoolgebouwen

De uitdaging

Wanneer er in een paar jaar tijd meerdere scholen gebouwd en gerenoveerd worden, sta je als scholengemeenschap voor een grote uitdaging. Vooral als je niet zo bekend bent in de bouwwereld en nog veel vragen hebt over het type gebouw. Want kies je voor separate scholen of duo-scholen? Of past een multifunctionele accommodatie (MFA) of integraal kindcentrum (IKC) beter bij de vraag vanuit het dorp en de gemeente? Wie wordt bouwheer? En hoe zorg je ervoor dat elk gebouw uniek is én de cultuur van de school ademt? Hans van Tricht, algemeen directeur en voorzitter College van Bestuur van Scholengroep Wijzer, weet er inmiddels alles van.

In dit interview vertelt Hans waarom Scholengroep Wijzer voor het ontwerp van de nieuwe scholen meerdere keren, na aanbestedingstrajecten, koos voor bureau bos. Ook vertelt hij wat hem het meest is bijgebleven van de samenwerking.

Terug in de tijd…

De eerste kennismaking tussen Hans van Tricht en bureau bos gaat terug naar 2007

Hans was destijds algemeen directeur van een schoolvereniging met vijf basisscholen. “Voor deze scholen heeft bureau bos in 2007 het meerjaren onderhoudsplan (MJOP) opgesteld. Ook bepalen zij de cyclus van wanneer welk noodzakelijk onderhoud uitgevoerd moet worden”, begint Hans te vertellen.

Toen in 2015 het buitenonderhoud werd overgeheveld vanuit gemeente Bunschoten naar de lokale schoolbesturen, kreeg bureau bos de opdracht om ook een MJOP voor de andere zes scholen in het dorp (met drie schoolbesturen) te maken: “Hierdoor deed bureau bos veel kennis op van de diverse scholen in het dorp en de status van het onderhoud. En konden ze voor het Integraal Huisvestinsplan ook goed adviseren of er nieuwbouw of renovatie nodig was”, legt Hans uit.

“Ik heb tijdens de voorbereidingen voor de nieuwbouw van het eerste schoolgebouw dan ook veelvuldig contact gehad met Jeroen Sloof (directeur bureau bos). Bijvoorbeeld om advies in te winnen over de mogelijkheden van een MFA en IKC voor ons dorp. Of hoe we de uitgangspunten van het onderwijsconcept inclusief onderwijs konden vertalen in huisvesting.”

2019: het startschot voor de nieuwbouw van het eerste schoolgebouw!

“In 2019 gingen we aan de slag met de voorbereidingen voor de nieuwbouw van het eerste schoolgebouw van een reeks: GBS de Calvijnschool en CBS Het Sterrenlicht (voorheen de Van Amerongenschool). Hier wilden we graag een kinderopvangorganisatie laten intrekken als derde partner. Daarom waren we op zoek naar een externe partij die vanuit die drie individuele partners een samenwerking en symbiose zou laten ontstaan”, vertelt Hans.

“Voor het proces van de co-creatie hebben we met een ambtenaar van de gemeente een marktverkenning gedaan. We hebben gesprekken gevoerd en offertes opgevraagd. Bureau bos kwam hierbij het beste uit de bus. Het aanbod bevatte vier aansprekende en inspirerende bijeenkomsten, te beginnen met een bezoek aan net gebouwde scholen. In het vervolg konden de deelnemers dromen over hun school. Het prijskaartje dat hieraan hing, viel me erg mee. De co-creatie is naar volle tevredenheid verlopen”, vervolgt Hans.

“Dit betekende echter niet automatisch dat bureau bos ook de architect zou worden. Hier moest nog een selectie voor plaatsvinden. Dit werd door de gemeente uitbesteed aan een extern bureau. Het feit dat bureau bos veel ervaring heeft met in het ontwerpen van scholen én een goede prijs kon neerleggen, maakte dat zij ook het ontwerp van de duo-school mochten maken.”

 

“Doordat er elke keer een andere architect aan een project werd gekoppeld én de co-creaties een vast onderdeel waren van de samenwerking, ontstonden er vier compleet verschillende scholen. Elk met een unieke uitstraling en een eigen karakter.” – Hans van Tricht

 

Elk gebouw een uniek karakter

Ook voor het creëren en ontwerpen van de andere scholen, kwam het bestuur van de scholengroep weer bij bureau bos uit.

“Als je het lijstje met projecten bekijkt waarin wij hebben samengewerkt met bureau bos, zou je denken dat het een soort vanzelfsprekendheid was dat wij voor bureau bos kozen. Maar dat was zeker niet het geval”, vertelt Hans.

“Er moest elke keer een aanbesteding komen. Dit was een nadrukkelijk verzoek van de gemeente, om te zorgen dat er een scherp aanbod werd neergelegd en om monopolie te voorkomen. Enerzijds vond ik dat als bestuurder wel jammer toen we aan ons tweede bouwproject begonnen. Het voelde immers vertrouwd en we waren tevreden over de samenwerking én het resultaat. Maar ik was anderzijds ook bang dat als we elke keer met dezelfde architect gingen werken, er vier keer een soort kopie zou ontstaan van de eerste school”, licht Hans toe.

“Dankzij de aanbestedingsprojecten werden alle partijen ‘gedwongen’ om scherp aan te besteden (waardoor er meer budget voor de bouw overbleef) en was de kans op een kopie veel kleiner. Bureau bos won het dus echt op hun prijs-kwaliteitverhouding en de ervaring die ze al hebben als ontwerper voor schoolgebouwen. Doordat er elke keer een andere architect aan een project werd gekoppeld én de co-creaties een vast onderdeel waren van de samenwerking, ontstonden er vier compleet verschillende scholen. Elk met een unieke uitstraling en een eigen karakter.”

De samenwerking: co-creatiesessies waren van fundamenteel belang

Wanneer Hans terugblikt op de verschillende projecten die hij tot nu toe samen met bureau bos heeft gedraaid, springen de co-creatie bijeenkomsten er voor hem met kop en schouder bovenuit.

“Bij de eerste school (MFA Bunschoten) hadden we te maken met drie individuele partijen. Die moesten het wel met elkaar eens zien te worden over het schoolgebouw.” Voor Hans als bestuurder was dat best spannend: “Maar tegelijkertijd een mooie uitdaging! Die co-creatie is, achteraf gezien, het begin geweest van het proces waarin de beide scholen aan elkaar konden wennen.”

De co-creatie bijeenkomsten: samen creëer je meer

Hoe de co-creatie bijeenkomsten verliepen, voor zowel de nieuwbouw als renovatie van de diverse scholen? “Tijdens de eerste bijeenkomt gingen we met een bus naar recente nieuwbouwscholen. Dit was een soort schoolreisje op woensdagmiddag. Half 1 verzamelen, lunchpakket in de bus, drie scholen bekijken en warm buffet tot slot. Naast de vertegenwoordigers van de verschillende scholen, ging ook de wethouder van Bunschoten-Spakenburg mee en twee ambtenaren”, vertelt Hans enthousiast.

“In de vervolgbijeenkomsten kregen de gebruikers de kans om te dromen. Je kon alles inbrengen en er waren op voorhand geen drempels. Bijvoorbeeld dat iets te duur was. Op basis van die dromen ontwikkelden we moodboards en presenteerden die aan elkaar. Ook kwamen er praktische vragen aan de orde. Bijvoorbeeld over het wel of niet delen van een docentenkamer, speellokaal en koffiemachine (bij een duo-school). Maar ook kleurstellingen in het gebouw en meer ruimte voor lokalen of voor werkplekken op de gangen kwamen aan bod”, vervolgt hij.

“Los van de inhoudelijke keuzes die uiteindelijk werden gemaakt, creëerden we met de co-creatiebijeenkomsten ook enorm veel commitment en betrokkenheid bij leraren, ouders en het bestuur. En dat was echt van fundamenteel belang. Met name bij de duo-scholen en het IKC. Je werd echt serieus genomen, gezien en gehoord door de architecten van bureau bos. Ik ben dan ook heel tevreden over de samenwerking met bureau bos”, besluit Hans ons gesprek.

Hans van Tricht

Opdrachtgever: Gemeente Bunschoten-Spakenburg en Scholengroep Wijzer

Architect en bouwbegeleider: bureau bos

De opdracht: Vanuit het in 2016 aangenomen Integraal Huisvestingsplan (IHP) is er door de gemeenteraad van Bunschoten-Spakenburg een meerjarenplan opgesteld om flink te investeren in scholenbouw. Met opties voor nieuwbouw en renovatie voor meerdere basisscholen in het dorp.

Projecten: Nieuwbouw GBS de Calvijnschool en CBS Het Sterrenlicht (2021), Nieuwbouw CBS de Grondtoon en GBS de Groen v. Prinstererschool (2022), Renovatie GBS de Bavinckschool (2023), Nieuwbouw CBS De Ark (oplevering: Q2 2024)

Looptijd: 2016 – heden